التهاب روده بزرگ و سندروم روده تحریک پذیر انواع بیماری های آن

در این مقاله باانواع بیماری های روده بزرگ و سندروم روده تحریک پذیر آشنا خواهید شد. آیا تا بحال از التهاب و ناراحتی روده ای رنج برده اید؟

انواع بیماری های روده بزرگ

در مقاله بیماری های روده بزرگ، قبل از این که با بیماری های مختلف روده آشنا شویم بهتر است که ابتدا به توضیحاتی درباره خود روده بپردازیم. روده عضوی از بدن است که دارای طول بسیار بلندی می باشد. غذای خورده شده توسط فرد در روده تجزیه می گردد و سپس دفع می شود. روده دارای بیماری های مختلفی است که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

انواع مختلف روده

روده به زبان ساده تر لوله بسیار بلندی است که قادر است تا غذا را برای ما تجزیه کند. در روده مواد مفید غذا به همراه آب گرفته می شود. پس همان طور که تا الان متوجه شدید غذایی که توسط شما خورده می شود وارد روده ها می گردد. در بدن ما دو نوع روده وجود دارد که شامل روده بزرگ و روده کوچک می شود.

قبل از این که غذا از بدن دفع شود باید وارد روده بزرگ بشود. البته لازم به ذکر است که بیش ترین کاری که روده انجام می دهد جذب آبی است که در مواد غذایی وجود دارد.

روده باریک:

طولانی ترین عضو دستگاه گوارش بدن روده باریک است که طول روده باریک به شش متر می رسد. با وجود این که روده باریک بسیار طولانی است اما از آن به عنوان روده باریک یاد می شود زیرا قطر آن بسیار کوچک و در حدود دو تا چهار سانتی متر است. قطر روده بزرگ از روده باریک بیش تر و تا شش سانتی متر می باشد. در بخش ابتدایی روده باریک دوازده قرار دارد. این بخش از کوتاه ترین بخش های روده به شمار می رود.

روده بزرگ:

روده بزرگ قسمتی از دستگاه گوارش است که مابین روده باریک و مخرج واقع شده است. طول این روده به یک 1 متر و نیم می رسد. وظیفه روده بزرگ این است که آب غذاها و همین طور آبی که می نوشیم را دوباره جذب کند.

انواع بیماری های روده بزرگ

روده بزرگ می تواند به مشکلات متعددی دچار گردد که در ادامه به توضیح یک به یک بیماری های روده بزرگ خواهیم پرداخت. هر کدام از بیماری های روده بزرگ دارای علائم مشخص و خاص خود است. در این مطلب قصد داریم تا درباره رایج ترین بیماری های روده بزرگصحبت کنیم.

بیماری های روده بزرگ

کسانی که مدتی بعد از خوردن غذا به دل درد دچار می شوند و ممکن است به طور مداوم اسهال داشته باشند و همین طور نشانه هایی از جمله خون ریزی از بخش مقعد و کاهش وزن می تواند از جمله علائم بیماری روده محسوب شود. از جمله سایر نشانه های بیماری روده می توان به تعریق در طور روز و یا تب نیز اشاره کرد.

بیماری کورون در روده بزرگ

بیماری کورون دارای علائمی است که آن را شبیه به بیماری های روده می کند به همین دلیل تشخیص آن دشوار است. بیماری کورون موجب می شود که روده فرد به التهاب دچار گردد. کورون اکثرا در ایلئوم که در بخش پایینی روده کوچک است و در روده بزرگ تاثیر گذار است. با این حال این بیماری می تواند در تمام قسمت های لوله گوارش بدن نیز ایجاد بیماری کند. التهاب ناشی شده از بیماری کورون موجب می شود که فرد به دردهای شکمی،تب، کاهش وزن و همین طور اسهال دچار گردد. ابتلا به این بیماری هیچ گونه ارتباطی با استرس ندارد.

علت بیماری کورون

در افرادی که به این بیماری دچار هستند سیستم ایمنی واکنش بالایی در مقابل باکتری و مواد موجود در روده از خود نشان می دهد. با حمله گلبول های سفید به دیواره روده نوعی التهاب در آن ایجاد می شود که سبب شده روده بزرگ دچار ورم بگردد. همچنین این حمله باعث زخم شدن روده نیز می گردد. یکی از مشکلاتی که این بیماری ایجاد می کند این است که اگر کسی از خانواده شما به این بیماری مبتلا باشد احتمال این که شما نیز به این بیماری دچار شوید بالاست.

نشانه های بیماری کورون

بروز علائم زیر می تواند از نشانه های بیماری کورون باشد:

• درد در ناحیه شکم که در قسمت پایینی و راست آن ایجاد می شود
• بروز اسهال
• خون ریزی در مقعد
• کاهش یافتن اشتها
• مشکلات پوستی
• تب
• خستگی
• کم خونی
• کاهش اشتها
• درد در ناحیه مفاصل
• بیماری کورون در کودکان باعث تاخیر در رشد می شود

طرز تشخیص بیماری کورون

تشخیص بیماری کورون توسط آزمایش مخصوصی صورت نمی گیرد. دکتران برای تشخیص این بیماری مجبورند تا یک سری از آزمایشات را برای فرد مشکوک به کورون تجویز کنند تا بتوانند این بیماری را از سایر بیماری هایی که مشابه با آن هستند تشخیص دهند. از جمله بیماری هایی که به بیماری کورون شبیه هستند بیماری های سلیاک، دیورتیکولوز، سندروم روده تحریک پذیر و کولیت اولسراتیو می باشند.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

این بیماری از جمله بیماری های بسیار شایع در سیستم گوارش بدن است. سندروم روده تحریک پذیر قادر است تا بخش پایین و بالای سیستم گوارش را مبتلا سازد. زنان بیش تر از مردان به این سندروم مبتلا می شوند واین میزان به دو تا سه برابر نیز می رسد.

علت بیماری سندروم روده تحریک پذیر

مطالعات نشان داده است که هنگامی که مقدار زیادی باکتری در روده باریک و روده بزرگ تولید می شود این بیماری خود را نشان می دهد.
کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، روده بزرگی دارند زیرا هنگامی که در روده بزرگ تولید گاز صورت می گیرد این امر باعث می شود که روده زیاد از حد فعال گردد. مصرف یک سری از داروها و غذاها باعث می گردد تا نشانه های این بیماری بدتر گردد. از جمله این غذاها می توان به حبوبات، الکل، غذای چرب و شکلات اشاره کرد. نشانه های سندروم روده تحریک پذیر خود را در دوران قاعدگی نشان می دهد و همین امر نشان دهنده این است که هورمون های جنسی بر این سندروم تاثیرگذار هستند. طبق تحقیقات دانشمندان بزرگ ترین عامل ایجاد این بیماری عفونت باکتری هایی است که در روده زندگی می کنند. عفونت موجب می شود که به اعصاب آسیب وارد شود و همین طور یبوست نیز رخ دهد.

نشانه های سندروم روده تحریک پذیر:

• درد شکم
• مدفوع به همراه مخاط
• نفخ
• استفراغ
• تهوع
• اسهال

کسانی که به این بیماری دچار هستند در هنگام خواب نشانه ای از خود بروز نمی دهند.

تفاوت IBS با بقیه بیماری ها

عواملی مانند استرس و اضطراب باعث می شود علائم سندروم وخیم تر شود. در سندروم روده تحریک پذیر برخلاف بیماری کورون نشانه های التهاب وجود ندارد. از جمله عواملی که نشان دهنده التهاب در بدن است شامل مواردی هم چون مدفوع خونی، تب در حال افزایش، کم خونی، خون ریزی از مقعد و کاهش وزن است.

بیماری کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی

در این بیماری نیز مانند بیماری کورون، التهاب روده ایجاد می شود. علت این بیماری ایجاد التهاب و زخم های کوچکی در دیواره روده بزرگ است. با این که التهاب در انتهای ترین بخش روده بزرگ و در مقعد روی می دهد ولی می تواند روده بزرگ را کاملا درگیر کند. زخم هایی که در بخش ملتهب شده ایجاد می شوند باعث می شوند تا سلول هایی پوششی روده تخریب گردند و در نتیجه خون ریزی و عفونت ایجاد می شود.

دلیل بروز کولیت زخمی

عوامل مختلفی می توانند باعث ایجاد این بیماری بشوند. رژیم های غذایی نامناسب، واکنش دادن سیستم ایمنی بدن به محیط و عفونت می توانند از جمله عواملی باشند که باعث التهاب در روده می گردند.

نشانه های بیماری کولیت اولسراتیو

از جمله نشانه های این بیماری می توان موراد زیر را نام برد:

درد در ناحیه شکم
خون ریزی مقعد
تب
خستگی
کاهش اشتها
کم خونی
کاهش وزن

تفاوت بیماری کولیت زخمی با سایر بیماری ها

با این که کولیت زخمی ربطی به استرس و اضطراب ندارد اما گاهی اوقات در بعضی اشخاص استرس می تواند سبب افزایش نشانه های این بیماری گردد. در بیماری کولیت زخمی التهابی که در روده بزرگ رخ می دهد در بخش بالایی آن است ولی در بیماری کورون در دیواره های سخت روده التهاب رخ می دهد.
بیماری دیورتیکولوز
افراد زیادی در روده بزرگ خود دارای کیسه های کوچکی هستند که به سمت بیرون برآمده می باشند. این کیسه های کوچک را با عنوان دیورتیکولوم می شناسند در نتیجه اگر روده ای حاوی این کیسه ها باشد به آن دیورتیکولوز می گویند. کیسه های ذکر شده اگر دچار عفونت و یا التهاب گردند به اسم دیورتیکولیت خوانده می شوند.

علت بروز بیماری دیورتیکولوز

کمبود فیبر در غذا از جمله عوامل شایع برای ایجاد این بیماری است. فیبر موجب می شود تا مدفوع ساده تر دفع گردد و در نتیجه از بروز یبوست جلوگیری می شود. اگر باکتری و یا مدفوع وارد دیورتیکولوم شود باعث عفونی شدن آن می شود.

نشانه های بروز دیورتیکولوز

نفخ
تهوع
تب
درد خفیف شکم
استفراغ و لرز
تفاوت این بیماری با سایر بیماری ها
استرس با بیماری دیورتیکولوز مرتبط است.
نشانه های بیماری دیورتیکولوز به صورت ناگهانی رخ می دهد.
یبوست

فرد حداقل باید سه بار در هفته اجابت مزاج انجام دهد تا بتوان گفت که یبوست ندارد. همچنین اگر مدفوع شخص به راحتی دفع نشود و سفت باشد می توان گفت که شخص به یبوست دچار است. فردی که دارای یبوست است مدفوع سختی دارد و عمل دفع آن به سختی صورت می گیرد. یبوست یکی از رایج ترین مشکلات گوارشی در بین افراد است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در میان خانوم ها این مشکل به نسبت آقایان رواج بیش تری دارد و این میزان به سه برابر می رسد. علت این امر این است که سرعت انتقال در روده آقایان از خانوما ها بالاتر است و همچنین خانم های زیادی هستند که در موقع عادت ماهیانه خود به یبوست دچار می شوند. از عوامل دیگری که در یبوست تاثیر گذار هستند می توان به سن بالا، رژیم های غذایی که حاوی فیبر کمی هستند، بی تحرکی و مصرف تعداد بالایی دارو اشاره کرد.

یبوست با سرعت انتقال طبیعی به چه صورت است؟

در این حالت بیمار با این که حس یبوست دارد ولی مدفوع به طور نرمال از روده بزرگ عبور می کند. در مواقع استرس، این یبوست نیز شدیدتر می گردد. درمان این نوع یبوست به وسیله مسهل و یا فیبر مکمل صورت می پذیرد.

یبوست با سرعت انتقال پایین:

در این حالت مدفوع مدت زمان بیش تری طول می کشد تا از روده بزرگ عبور کند. در بیمارانی که به این نوع یبوست دچار هستند روده بزرگ در حالت استراحت تحرک طبیعی دارد. دراین حالت کسانی که دچار یبوست شدید هستند را نمی توان تنها با استفاده از مسهل و فیبر مکمل درمان کرد.

یبوست خروجی:

در موقعی که قرار است تا تخلیه مدفوع صورت بگیرد عضلات کف لگن دارای هماهنگی لازم نیستند. با این حال بیش تر کسانی که درگیر این یبوست هستند سرعت انتقال نرمالی در روده بزرگ دارند. در این افراد مدفوع می تواند به رکتوم برسد ولی قادر نیست تا از آن خارج گردد. بیمارانی که دارای این مشکل هستند می توانند با استفاده از تمرین های آسوده سازی به نتایج بهتری دست یابند.

یبوست در سالمندان:

تقریبا بیست درصد افرادی که سن بالاتر از شصت و پنج سال دارند دارای این مشکل هستند و خروج مدفوع از رکتوم آن ها با تاخیر مواجه است. از عواملی که باعث این مشکل می شود می توان به دیابت و پارکینسونیا به دلیل مصرف دارو و تریاک اشاره کرد. یبوست در سالمندان می تواند موجب مشکلاتی هم چون کمبود مایعات در بدن، زوال عقل، فشار خون، بیماری پارکینسون و تیروئید گردد. اگر مدفوع در بدن جمع شود می تواند به زخمی شدن روده بزرگ و انسداد آن منجر گردد. همین طور اگر شخص برای عمل یبوست زیاد زور بزند می تواند منجر به این شود که رکتوم بیرون بزند. به طور کلی همیشه پیش گیری از درمان بهتر است به همین دلیل اگر شخص بتواند میزان مناسبی از مایعات را در طول هفته مصرف کند و همین طور به طور مرتب نیز ورزش نماید می تواند از بروز یبوست جلوگیری کند. یکی دیگر از عواملی که می تواند مانع از بروز یبوست گردد مصرف غذاهایی است که دارای فیبر زیادی می باشند. غذاهای فیبردار شامل میوه، غلات سبوس دار و سبزیجات می گردند. فیبر باعث می شود که مدفوع پر حجم و نرم گردد در نتیجه حرکت آن آسان تر می شود.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی

منبع: مهدی افضل آقایی، متخصص گوارش