علل و علائم بیماری کبد چرب و انواع آن و راه های درمان آن

علائم، علل و درمان کبد چرب و ناسالم

کبد دومین ارگان بزرگ بدن است. این بخش به هضم مواد مغذی حاصل از مواد غذایی و نوشیدنی ها کمک می کند و مواد مضر خون را فیلتر می کند. چربی زیاد کبد می تواند باعث التهاب کبد شده و به آن آسیب برساند و ایجاد زخم کند. در موارد شدید، این زخم می تواند نارسایی کبدی را در پی داشته باشد.

بروز کبد چرب در شخصی که الکل زیاد مصرف می کند، به عنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شناخته می شود. این بیماری در فردی که الکل زیادی مصرف نمی کند، بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) خوانده می شود. طبق تحقیقات محققان در ژورنال جهانی علوم گوارشی، بیماری کبد چرب غیر الکلی 25 تا 30 درصد از مردم ایالات متحده و اروپا را مبتلا می کند.

علائم کبد چرب کدامند؟

در بسیاری از موارد کبد چرب علائم قابل توجهی ندارد. اما ممکن است احساس خستگی و یا احساس ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکم داشته باشید. بیماری کبد چرب در برخی از افراد مبتلا عوارضی مانند زخم کبدی ایجاد می کنند. زخم کبدی به عنوان فیبروز شناخته شده است. فیبروز شدید کبدی موسوم به سیروز ممکن است با بروز علائمی مانند موارد زیر همراه باشد:

• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن
• ضعف
• خستگی
• خونریزی از بینی
• خارش پوست
• زردی پوست و چشم
• خوشه های شبکه مانند رگ های خونی در زیر پوست
• درد شکم
• تورم شکم
• تورم پاها
• بزرگ شدن پستان در مردان
• گیجی

سیروز اساساً یک بیماری مهلک است.

علل ایجاد کبد چرب چیست؟

تری گلیسیرید

عللی که کمتر شایع هستند شامل موارد زیر هستند:

• بارداری
• کاهش سریع وزن
• برخی از انواع عفونت ها، مانند هپاتیت C
• عوارض جانبی برخی از داروها، مانند متوترکسات (Trexall)، تاموکسیفن (Nolvadex)، آمیودورون (Pacerone) و اسید والپروئیک (Depakote)
• قرار گرفتن در معرض سموم خاص

برخی از ژن ها نیز ممکن است در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب مؤثر باشند.

تشخیص بیماری کبد چرب و ناسالم

بیوپسی کبد بهترین راه برای تعیین شدت بیماری کبد در نظر گرفته می شود. در بیوپسی کبد، پزشک سوزنی را به داخل کبد وارد کرده و یک قطعه از بافت را برای معاینه بر می دارد. به منظور کاهش درد از بی حسی موضعی استفاده می شود. این آزمایش می تواند به تشخیص وجود بیماری کبد چرب و همچنین زخم کبدی کمک کند.

راه درمان کبد چرب چیست؟

کاهش وزن

در صورت بروز عارضه جانبی ممکن است پزشک معالج درمان های دیگری را توصیه کند. به عنوان مثال، برای درمان سیروز ممکن است موارد زیر تجویز شود:

• تغییر سبک زندگی
• داروها
• عمل جراحی

سیروز می تواند منجر به نارسایی کبدی شود. در صورت بروز نارسایی کبدی، ممکن است نیاز به پیوند کبد باشد.

درمان های خانگی کبد چرب

ورزش در بیشتر روزهای هفته

طبق اعلام کلینیک مایو، برخی از شواهد نشان می دهند که مکمل های ویتامین E ممکن است به جلوگیری یا درمان آسیب کبدی ناشی از بیماری کبد چرب کمک کنند. با این حال تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. مصرف زیاد ویتامین E با خطراتی برای سلامتی همراه است.

همیشه پیش از امتحان کردن یک مکمل جدید یا داروی طبیعی با پزشک خود صحبت کنید. برخی مکمل ها یا داروهای طبیعی ممکن است به کبد استرس وارد کنند یا با داروهایی که مصرف می شوند تداخل داشته باشند.

رژیم غذایی مربوط به بیماری کبد چرب

بارداری خود را نشان می دهد. این بیماری در صورت عدم درمان، خطرات جدی برای سلامتی مادر و نوزاد در حال رشد در پی خواهد داشت. در صورت ابتلا به AFLP، دستور پزشک این است که زایمان در اسرع وقت صورت گیرد. ممکن است لازم باشد تا چندین روز پس از زایمان مراقبت های پیگیرانه ادامه یابد. احتمالاً طی چند هفته پس از زایمان سلامت کبد به حالت عادی باز می گردد.

بیماری کبد چرب الکلی (ALFD)

نوشیدن زیاد الکل به کبد آسیب می رساند. وقتی کبد آسیب ببیند، نمی تواند چربی را به درستی تجزیه کند. این امر می تواند منجر به تجمع چربی شود که به کبد چرب الکلی معروف است. بیماری کبد چرب الکلی (ALFD) اولین مرحله بیماری کبدی ناشی از الکل است. در صورتی که همراه با تجمع چربی التهاب یا عوارض دیگری وجود نداشته باشد، این وضعیت تحت عنوان کبد چرب الکلی ساده شناخته می شود.

استئاتو هپاتیت الکلی (ASH)

دیابت نوع 2

در صورت داشتن سابقه خانوادگی بیماری کبد چرب، احتمال بروز این بیماری در شما بیشتر است.

مراحل کبد چرب

کبد چرب می تواند در چهار مرحله پیشرفت کند:

• کبد چرب ساده. تجمع چربی اضافی در کبد دیده می شود.
• استئاتو هپاتیت. در این حالت ضمن تجمع چربی اضافی، التهاب کبدی نیز وجود دارد.
• فیبروز. التهاب کبد موجب ایجاد زخم شده باشد.
• سیروز. زخم کبد گسترش یافته باشد.

سیروز وضعیت مهلکی است که می تواند منجر به نارسایی کبدی شود. این شرایط ممکن است برگشت ناپذیر باشد. به همین دلیل جلوگیری از پیشرفت آن در وهله اول بسیار حائز اهمیت است. برای جلوگیری از پیشرفت کبد چرب و ایجاد عوارض، برنامه درمانی مورد توصیه پزشک خود را دنبال کنید.

پیشگیری از بیماری کبد چرب

برای پیشگیری از کبد چرب و عوارض احتمالی آن، پیروی از یک سبک زندگی سالم حائز اهمیت است.

• اجتناب یا محدود کردن مصرف الکل
• حفظ وزن مناسب
• مصرف رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی که حاوی کمترین میزان چربی های اشباع، چربی های ترانس و کربوهیدرات های تصفیه شده باشند.
• اقدام در جهت کنترل قند خون، میزان تری گلیسیرید و کلسترول خون
• دنبال کردن برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک در صورت ابتلا به دیابت
• انجام حداقل 30 دقیقه ورزش در بیشتر روزهای هفته

انجام این مراحل می تواند به بهبود سلامت کلی شما نیز کمک کند.

چشم انداز بیماری کبد چرب

در بسیاری موارد، امکان بهبود کبد چرب از طریق تغییر سبک زندگی وجود دارد. این تغییرات ممکن است به پیشگیری از آسیب کبدی و ایجاد زخم کمک کند. این بیماری در صورت عدم درمان می تواند باعث التهاب، آسیب به کبد و زخم برگشت ناپذیر شود. زخم شدید کبدی به عنوان سیروز شناخته می شود.

بروز سیروز، خطر ابتلا به سرطان و نارسایی کبد را افزایش می دهد. این عوارض می توانند کشنده باشند. پیروی از برنامه درمانی مورد توصیه پزشک فوق تخصص گوارش و کبد و دنبال کردن شیوه زندگی سالم برای حصول نتیجه بهتر حائز اهمیت است.

نگارش و گردآورنده: رضا رحیمی